Nữ nghệ nhân Nguyễn Thị Tuyến
Người gìn giữ chiếc đèn ông sao truyền thống.
Cùng Trại Cá về thăm làng Hậu Ái để gặp nữ nghệ nhân Nguyễn Thị Tuyến - người duy nhất tại nơi đây còn giữ nghề làm đồ chơi truyền thống, đặc biệt là đèn ông sao mỗi đợt tết Trung Thu.
Dù hiện nay, thị trường đồ chơi cho trẻ em rất đa dạng mẫu mã và chất liệu. Nhưng Trung Thu mà thiếu đèn ông sao thì ta cảm thấy dường như đã mất đi sự trọn vẹn. Đèn được làm từ những nguyên liệu đơn giản như nan tre, giấy bóng kính rồi trang trí các họa tiết bằng giấy màu có sặc sỡ.
Với tình yêu đồ thủ công truyền thống, team Trại Cá có dịp về thăm nghệ nhân Nguyễn Thị Tuyến. Hiện nay, cô là nghệ nhân duy nhất còn gìn giữ nghề làm đồ chơi dân gian truyền thống tại làng Hậu Ái. Cô Tuyến chia sẻ, trước đây, cứ mỗi dịp Trung thu là cả làng lại bắt tay vào làm các đồ chơi truyền thống trong đó có đèn ông sao. Nhưng do nhu cầu ngày càng ít nên hiện nay chỉ còn cô giữ nghề vì đam mê.
“Giữ lửa đam mê vì yêu tiếng cười của trẻ nhỏ”
Đến thăm cô Tuyến vào một ngày cuối hè, đây cũng là thời điểm cô bắt đầu tất bận với việc làm đèn ông sao để kịp chuyển đi các nơi trước Trung Thu. Ấn tượng về một người phụ nữ nhanh nhẹn và thân thiện, tay thoăn thoắt hoàn thiện từng chiếc đèn với nụ cười luôn nở trên môi. Theo như cô kể, làng có nghề làm đồ chơi từ xưa, bên cạnh việc nhà nông thì các món đồ chơi do người làng làm rất được ưa chuộng. Nên cứ nông nhàn là người ta lại làm đồ chơi đem bán, nhất là loại đèn ông sao này.
Cô Tuyến học nghề làm đèn ông sao từ người làng và cũng làm nghề này được chục năm rồi. Ban đầu cũng vì muốn kiếm thêm thu nhập, nhưng lâu dần, cô Tuyến yêu thích những chiếc đèn ông sao này từ khi nào không hay. Nhất là khi thấy trẻ em trong xóm yêu thích đèn ông sao do cô làm ra không buông tay thì cô lại càng không muốn bỏ nghề.
Để làm được một chiếc đèn ông sao cỡ nhỏ, trung bình cô Tuyến chỉ mất khoảng nửa tiếng để hoàn thiện. Từ vót tre, tạo khung cho tới dán giấy bóng kính và trang trí cô đều làm cẩn thận, tỉ mỉ từng chi tiết. Nhưng mỗi chiếc đèn cô Tuyến bán ra lại không quá cao, mỗi chiếc có giá gốc 25.000 - 30.000 đồng. Cô Tuyến yêu nghề nên xác định lấy công làm lãi. để duy trì công việc này trong suốt hơn 40 năm qua.
Ước mơ sống với nghề để truyền lửa đam mê cho thế hệ trẻ.
Ngày nay, đồ chơi ngoại nhập nhiều mẫu mã bắt mắt thường được phụ huynh ưa chuộng mua cho con. Những món đồ chơi dân gian phải lùi lại phía sau và dần mất đi vị trí trong cuộc sống thường ngày. Đó là nỗi buồn của nhiều nghệ nhân yêu nghề như cô Tuyến.
Thế nhưng, cô Tuyến luôn giữ hy vọng truyền lại nét đẹp truyền thống dân tộc qua những món đồ chơi bằng tre nứa cho những em nhỏ. Ngoài giờ làm đèn lồng tại gia, cô Tuyến thường được viện Bảo tàng dân tộc học cũng như các trường học ở Hà Nội mời về để hướng dẫn các em nhỏ cách làm đồ chơi truyền thống mỗi dịp Trung thu hoặc kỳ nghỉ hè.
